12.12.14

LOS SIN TECHO, ΟΙ ΑΝΕΥ ΣΤΕΓΗΣ

LOS SIN TECHO

Quisiéramos alcanzar aquellas manzanas entre el cielo y la calle
pero una mirada encarnada hacia los otros hizo que los álamos
nos silbasen: Lo íntimo es la calle…
Volvimos así a la época de las búsquedas planetarias
en que las nubes al azar se despejaban la propia pregunta
 ¿Quién es esta mirada insistente?, como el placer
de la derrota y de Baudelaire se iba por la calle al igual que
para mis adentros.
Yo soy nosotros y nosotros somos yo,
no hay que ir muy lejos para husmear a los malditos
que no lograron éxitos “all inclusive” con piscinas privadas;
nada más que mirarnos así por nuevos que siguen andando
y pasando por álamos y tertulias llegando lejos al aire libre.
Quisiéramos aquellas manzanas en medio del horizonte vacío
como si fueran el arte y René Magritte por encima del todo
pero es que aquí estamos los sin techo o los con calle
andando y silbando y pasando por la pregunta íntima
para cada uno de nosotros: ¿Quién es esta mirada?
Me quedaré con el cuerpo lleno de música, de Rubén Darío,
soñando con la Sinfonía en gris mayor mientras el camino
por la calle del poeta en Palma de Mallorca alimente el sueño
teatr(e)al sobre lo concebido que dé a un ámbar nocturno;
a la luna menguante o sonriente, colchón de cada poeta
después de haber arrullado su silencio callejeando como si fuera El otro.

Primer Lugar: LOS SIN TECHO
Antígona Katsadima, Volos
*HOMENAJE A LOS POETAS DE LA CALLE
Fundación Andrés Barbosa Vivas, Bogota, Colombia
Concurso Internacional, 2014

Απόδοση στα ελληνικά:

ΟΙ ΑΝΕΥ ΣΤΕΓΗΣ 

Θα θέλαμε να φτάσουμε εκείνα τα μήλα μεταξύ ουρανού και δρόμου
αλλά μια άλικη ματιά προς τους άλλους έκανε τις λεύκες
να μας σφυρίζουν: Το οικείο είναι ο δρόμος...
Κι έτσι γυρίσαμε στην εποχή των πλανητικών αναζητήσεων
όπου απ' τα σύννεφα κατά τύχη ξάνοιγε η ίδια ερώτηση
"Ποιος είναι αυτή η επίμονη ματιά;", καθώς η χαρά
της ήττας και του Μπωντλαίρ πέρναγε απ' το δρόμο όπως
κι απ΄τα κατάβαθά μου.
Εγώ είμαι εμείς κι εμείς είμαστε εγώ
Ας μην πάμε πολύ μακριά για να οσμιστούμε τους τρισκατάρατους
που δεν συνάντησαν επιτυχίες "όλα πληρωμένα" με ιδιωτικές πισίνες.
Ας κοιταχτούμε μόνο ως καινούργιοι που πάλι πηγαίνουν
και περνούν από λεύκες και συρροές φτάνοντας μακριά στ' ανοιχτά.
Θα θέλαμε εκείνα τα μήλα στη μέση του άδειου ορίζοντα
σαν η τέχνη κι ο Ρενέ Μαγκρίτ να ήταν πάνω απ' όλα
αλλά είναι που εδώ είμαστε οι άνευ στέγης ή του δρόμου
πηγαίνοντας και σφυρίζοντας και περνώντας απ' την οικεία ερώτηση
για τον καθέναν από εμάς: ποιος είναι αυτή η ματιά;
Θα μείνω με το σώμα ένσφαιρο μουσικής, του Ρουμπέν Νταρίο,
να ονειρεύομαι τη Συμφωνἰα σε μεἰζον γκρι ενώ η πορεία
απ' το δρόμο του ποιητή στην Πάλμα της Μαγιόρκα τρέφει το "όναρ
τεατρε(ά)λ" πάνω στο συλληφθέν που βλέπει σ' ένα ήλεκτρο νυχτίτη,
στη χασοφεγγαριά ή στο χαμογέλιο, στρώμα του κάθε ποιητή
άπαξ και νανούρισε τη σιωπή του δρομοκόπος σαν να ήταν Ο Άλλος.

20.10.14

Erase una vez..."the success story"...We are the "Jumpions"


El trabajo remunerado ya no representa una salvaguarda ante la pobreza en España, donde el 12,3 % de la población ocupada vive en hogares con rentas inferiores al umbral de la pobreza.

El informe sobre «Pobreza y trabajadores pobres en España», elaborado por la Fundación 1º de Mayo (que pertenece a CCOO), sitúa a los trabajadores españoles entre los más pobres de la Unión Europea, sólo superados por rumanos (19,1 %) y griegos (15,1 %).

Este informe, con motivo de la celebración el pasado 17 de octubre del Día Internacional para la Erradicación de la Pobreza, trata de detallar cuáles son las circunstancias que repercuten en un mayor riesgo de pobreza en España donde, «no sólo cada vez hay más pobres, si no que lo son en mayor grado».

Explica que la pobreza incide con más intensidad entre los trabajadores con menores a su cargo, los autónomos, los jóvenes, los que tienen contrato temporal, jornada parcial, menos de un año de antigüedad o con bajo nivel formativo.

En el caso de los trabajadores con menores a su cargo, el estudio -que recoge datos de Eurostat, la oficina comunitaria de estadística,- explica que en 2012 su tasa de pobreza prácticamente duplicaba (con el 16 % del total) a la de aquellos ocupados que no tenían personas económicamente dependientes (8,8 %).

Y es que, la existencia o inexistencia de menores dependientes en el hogar «es uno de los factores que más incide a la hora de examinar la pobreza», dice el estudio, que sitúa a España entre los países con un mayor porcentaje de hogares de trabajadores con hijos menores que son pobres, sólo superada por Rumanía y Grecia.

También tienen mayor riesgo los trabajadores españoles por cuenta propia, cuya tasa de pobreza era del 35,5 % en 2012, superior a la del total de personas ocupadas (12,3 %) y a la de la media de autónomos de la UE (23 %), y sólo superada por los rumanos.

Asimismo, el volumen de personas con contrato temporal que se encontraba en 2012 por debajo del umbral de pobreza era del 16,2 %, frente al 5,4 % de los que tenían contrato indefinido; mientras que la tasa de pobreza entre aquellos que tienen una jornada a tiempo parcial es ocho puntos superior a la de aquellos que tienen jornada completa (11 %).

Los españoles ocupados de 18 a 24 años tienen un mayor riesgo de pobreza que alcanza ya al 12,4 % de ellos, tasa superior a la media registrada por los jóvenes europeos (11,9 %); en tanto que la tasa de pobreza es menor entre aquellos trabajadores que tienen mayor formación.

También hay un mayor porcentaje de pobres en España entre los empleados con menos de un año de antigüedad, que asciende al 20,2 %, frente al 17,3 % de la UE, si bien, una vez superado el primer año en el puesto de trabajo, la tasa se reduce al 11,7 % en España y al 8,6 % en Europa.

El estudio explica que, hoy en día, la existencia de trabajadores pobres en España es una realidad que, por supuesto, llega más allá, ya que uno de cada tres españoles se encuentra en situación de pobreza y exclusión social y 740.000 hogares no tienen ningún tipo de ingresos.

Esto se debe, según el informe, a que las prestaciones por desempleo son «insuficientes», a que sólo el 44 % de la población en edad de trabajar está ocupada actualmente y a que hay 5,6 millones de personas que buscan un empleo pero no lo consiguen.

A juicio de la Fundación 1º de Mayo, el empobrecimiento de la población está «estrechamente ligado» a unas políticas de austeridad «centradas en el pago de la deuda y no en las necesidades de las personas», que han generado destrucción de empleo, caída de salarios, precarización y desprotección de los trabajadores y recortes de los derechos y recursos sociales.

fuente:
http://ultimahora.es/mallorca/noticias/nacional/2014/135917/trabajadores-espanoles-por-debajo-del-umbral-pobreza.html

12.10.14

La Bolsa de Pipas, otoño 2014


En este número:

En portada: Pablo Gonz

/ 03   Pablo Gonz
/ 13   Juan Pablo Caja
/ 19   Rocío Sala Espiell
/ 22   José Luis García Herrera
/ 24   Inma Benedito
/ 25   Fernando Vérkell
/ 28   Joseph Wilson
/ 31   Carlos Meneses
/ 33  David Torres
/ 35   Jerónimo García Tomás
/ 41   Isabel Mayor
/ 43   Antígona Katsadima
/ 44   Carlos Gámez Pérez
/ 47   Ramón Zarragoitia
/ 52   Adolfo Marchena
/ 57   Francisco José López
/ 59   Jordi F. Cienfuegos
/ 65   Vicente Carreño
/ 69   Ginés García Ruiz
/ 70  Críticas a Joanna Kavenna, Esther Lucio Marino, Penelope Mortimer y Sándor Márai por Pablo Miravet, Álvaro Muñoz Robledano, Marina P. de Cabo y Diego Prado
/ 79  Andrés Isern Cirerol/ 79  Santiago Charro


 

6.10.14

Variaciones sobre el dinosaurio



HOMENAJE A MONTERROSO
8 VARIACIONES SOBRE EL DINOSAURIO

David Torres

Jurásica
Cuando despertó el dinosaurio, el paleontólogo deseó estar en cualquier otro sitio.

Gastronómica
Cuando despertó, molesto, pensó que se le había indigestado el dinosaurio.

Monárquica
Cuando despertó, el Borbón todavía estaba allí.

Futbolística
Cuando despertó Mourinho, el Barça todavía estaba allí.

Cinematográfica
Cuando despertó Charlie Sheen, uno de los dos dinosaurios le pidió fuego.

Prehistórica
Cuando despertó el dinosaurio, el homo sapiens todavía no estaba allí.

Realista
Cuando despertó, del dinosaurio sólo quedaban huesos.

Literaria
Cuando despertó Monterroso, el microrrelato todavía estaba allí.


Fuente:
p. 68, “La Bolsa de Pipas”, Revista literaria trimestral, julio-septiembre 2011, n◦ 82.
   

24.9.14

WHY NOT LOVE REPETITION?


Fifteen minutes to midnight I enter La Llotja in Palma de Mallorca. It hosts the art fair “Zeno Brains and Oracle Stones” of Jan Fabre -curated by himself, Maurio Mauroner and Joan Carles Gomis– until December. Both the dreaming and awakening energy of the wide interior space keeps pace with what the versatile Belgian artist does, in relation to the spectrum of the modern philosophical thought. La Llotja, seen as a constellation of antiquity and modernity through Jan Fabre’s artwork, recaptures my thinking in between time after an exciting night stroll. And suddenly by pure serendipity from a mere stroller I become the so called flâneur. It is time the negative stereotype of the ordinary huge and unclassified past was subverted by being transformed into a positive archetype of rethinking and reviving time. Fabre’s modern and at once mythical snapshots made mostly by pure marble –de Carrara- but also, in a more complex way, by silicon, pigment and metal, call upon the Sisyphus myth, inhabit the past of mythologies and at once shape new dialectical relations with the present in terms of poetics and politics.

The world of art, shaped by fragmentary words or fragments that come from gestures of spoken expression, resets the proper simplicity in order to replace it in a code of symbols; in a code of ex natural units from time in a sequence. From now and on, we move ourselves into a multi disciplinary time of participatory dimensions. As a result, the performer that exposes the artwork, attempts to play with a unifying effort of demystification between art and nature, avant-garde and life patterns. If this attempt succeeds, the symbols of the functional reaction are delivered to the spectators or spectactors, as the performance wants its followers to be. In the chain of Fabre’s art, consequently, we become aware of this symbolical and intimate link between the human mind –the cranium- and the burden a turtle is obliged to carry day by day silently and slowly.

Thus, if the name of Sisyphus is a cultural byword for human and body compliance, the image of the turtle Fabre proposes before our eyes is the natural equivalent that best describes the same problem as emblem in the same way the latin “nomen” has been reviewed by its component “omen”. Every modern man has a burden to carry daily and this is not but the mind, that is, stereotyped deductions and conjectures. Jan Fabre transcribes Sisyphus myth to make the historical meaning of human compliance visible and so even stronger. In a cultural background, work and pain are considered all over the world as the public object of collective memory. And they are inseparable from emotion and gesture. Furthermore, the name of Sisyphus develops a parallel story between the Sacred and the profane; as the former sin -delivered by the myth of antiquity to us- has the modern absurd pinpoint for counterbalance according to the latter modern man lives to work and does not work to live. So, this chapter of the absurd has been examined by Fabre’s eye in order that the visitors of the exhibition in Palma de Mallorca extract a personal message emerging from the artist’s political-poetical material.

As Fabre’s artwork is at once material and ideational, but stays at a sober distance from the pop modern contours by keeping a solid discrete line, I leave the place satisfied. I am recaptured by Albert Camus writings on Sisyphus myth and possessed by a strong reconstructive feeling only art can provoke to its lovers: the modesty with which every modern man complies with the rules of repetition while being on duty, in various working environments, is at once his victory and forms part of his history. In this conclusive sense, every worker has been already a winner, each time the “martyrdom” is in process. As Albert Camus pointed out, “any destiny can be defeated with contempt”…In conclusion, past myths are valued through art in new living social circuits, shaping present experiences, whereas memory acts as the factor of intersecting information and feelings coming out of this material transaction and its following integration. Fabre gives back to us the earthy smell of art refined; blood in White.

14.9.14

LA SOLEDAD/ Miguel de Unamuno en griego




LA SOLEDAD

Η ΜΟΝΑΞΙΑ

Η Μοναξιά γεννήθηκε από το θάνατο της μητέρας της. Ο Λεοπάρντι από καιρό ξεκαθάρισε ότι η γέννηση είναι κίνδυνος του θανάτου,

nasce l´uomo a fática

ed é rischio di morte il nascimento,

κίνδυνος θανάτου για τη ζωή που γεννιέται, κίνδυνος θανάτου για αυτήν που τη δίνει.

               Η φτωχή Προστασία, η μητέρα της Μοναξιάς, στα πέντε χρόνια γάμου, είχε κάνει μια ζωή σκοτεινή και σιωπηρά τραγική. Ο σύζυγός της ήταν αψυχολόγητος και φαινόταν αναίσθητος. Δεν ήξερε η φτωχή πώς παντρεύτηκε. Βρέθηκε στα δεσμά του γάμου με εκείνον τον άντρα σαν να ξύπνησε από όνειρο. Όλη της η εργένικη ζωή χανόταν στο πούσι μιας απόστασης, κι όταν την αναπολούσε, θυμόταν τον εαυτό της, ποια ήταν προτού παντρευτεί, όπως μία ξένη. Δεν μπορούσε να ξέρει αν ο άντρας της την ποθούσε ή την απεχθανόταν. Έμενε σπίτι μόνο για το φαΐ και τον ύπνο, για το ζωώδες της ζωής. Δούλευε έξω, μιλούσε έξω, το ‘ριχνε έξω. Ποτέ δεν απεύθυνε μια πιο ψηλή ή ξυνή κουβέντα στην φτωχή γυναίκα του. Ποτέ δεν αντάλλαξε λόγια μαζί της σε κάτι. Όταν εκείνη, η καημένη Προστασία τον ρωτούσε κάτι, συμβουλευόταν τη γνώμη του, έπαιρνε την ίδια απαράλλακτη απάντηση: «Εντάξει, λοιπόν, άσε με ήσυχο, όπως θες εσύ!». Κι αυτό το επίμονο «όπως θες εσύ!»  πλησίαζε την καρδιά της καημένης Προστασίας, μια καρδιά ασθενική, σαν κοφτερό μαχαίρι. «Όπως θες εσύ!- σκεφτόταν η δύστυχη-, δηλαδή, η θέλησή μου δεν αξίζει ούτε καν μια αψιμαχία». Κι ύστερα αυτό «άσε με ήσυχο», εκείνο το τρομερό «άσε με ήσυχο!» που δίνει πίκρα σε τόσα σπιτικά. Στης Προστασίας, που έπρεπε να είναι εστία προστασίας, τούτη η τρομερή και δυσοίωνη ειρήνη σκοτείνιαζε τα πάντα.

               Τον πρώτο χρόνο γάμου η Προστασία απόκτησε ένα γιο. Αλλά στο λυπημένο απροστάτευτο και σταχτόχρωμο σπιτικό λαχταρούσε μια κόρη. «Ένας γιος –σκεφτόταν- ένας άντρας! Οι άντρες πρέπει πάντα να δρουν εκτός σπιτιού!». Κι έτσι, όταν ξανάμεινε έγκυος, δεν ονειρευόταν παρά μόνο κορίτσι. Και θα έπρεπε να την πουν Μοναξιά. Η καημένη έπεσε στο κρεβάτι σοβαρά άρρωστη. Υπήρχαν στιγμές που η καρδιά της έσβηνε. Κατάλαβε πως θα ζούσε μόνο για να γεννήσει την κόρη της, μέχρι να την βάλει στο σκοτεινό σπιτικό. Φώναξε τον άντρα της και του είπε: «Κοίτα, Πέδρο, αν, όπως ελπίζω, είναι κορίτσι, θα την βγάλεις Μοναξιά, ναι;». «Καλά, εντάξει-απάντησε αυτός-, έχουμε καιρό να το σκεφτούμε» και σκεφτόταν πως εκείνη τη μέρα, με εκείνον τον τοκετό, θα έχανε στην παρτίδα ντόμινο. «Είναι που πεθαίνω, Πέδρο, και δε θα μπορώ να αντισταθώ σε αυτό», πρόσθεσε. «Ανησυχίες!», απάντησε αυτός. «Ας είναι-αποκρίθηκε η Προστασία-αλλά αν βγει κορίτσι, θα την πείτε Μοναξιά, ναι;». «Καλά, ναι, άσε με ήσυχο. Όπως θες εσύ!», κατέληξε αυτός.

               Και τον άφησε ήσυχο για πάντα. Αφότου γέννησε την κόρη της, είχε χρόνο μόνο για να πάρει είδηση ότι ήταν κορίτσι. Κι οι τελευταίες λέξεις της ήταν: «Μοναξιά, ε, Πέδρο; Μοναξιά!».

               Ο άντρας έμεινε αποσβολωμένος και συντετριμμένος, μήπως τι ήταν αυτός. Χήρος, στην ηλικία του, και με δυο μικρά παιδιά. Ποιος θα του πρόσεχε τώρα το σπίτι; Ποιος θα τα μεγάλωνε; Διότι μέχρι η μικρή να μεγάλωνε και να έπαιρνε τα κλειδιά και το νοικοκυριό στα χέρια της...Και πώς να ξαναπαντρευόταν! Όχι, δεν θα το ξανάκανε. Ήξερε πια τι ήταν να είσαι παντρεμένος, άμα το ‘ξερε νωρίτερα! Αυτό δεν θα του έλυνε τίποτα. Όχι, αμετάκλητα όχι, δεν θα ξαναπαντρευόταν.

Επενέβη να φέρουν τη Μοναξιά σε ένα χωριό και να τη μεγαλώσει έξω από το σπίτι. Δεν ήθελε ενοχλήσεις από πιτσιρίκια κι ασυναρτησίες νταντάδων. Ήδη είχε μπουχτίσει με τον άλλον, τον Πεδρίτο, τον τρίχρονο μπόμπιρα.

               Η Μοναξιά θυμόταν από τα πρώτα χρόνια της παιδικής ηλικίας της. Εκεί, στη μακρινή εποχή, οι τελευταίες αναμνήσεις της ήταν από εκείνο το ζοφερό και σταχτύ σπιτικό, με εκείνον τον ερμητικό πατέρα, εκείνον τον άντρα που έτρωγε μαζί της στο τραπέζι, και τη μια στιγμή τον έβλεπε να σηκώνεται και, την άλλη, να πηγαίνει για ύπνο. Κι εκείνα τα φιλιά από λήθαργο, εξ’ ανάγκης. Μόνη της συντροφιά ήταν ο Πεδρίτο, ο αδελφός της. Αλλά ο Πεδρίτο έπαιζε μαζί της με την πιο αυστηρή έννοια, δηλαδή, σαν να έπαιζε με μία κούκλα. Εκείνη, η Μοναξιά, η μοναχούλα, ήταν το παιχνίδι του. Κι ήταν όπως ο άντρας που έπρεπε να είναι ένα κτήνος. Επειδή είχε πιο δυνατές γροθιές, ήθελε πάντα να έχει δίκιο. «Εσείς, οι γυναίκες, δεν κάνετε για τίποτα! Αυτοί που διοικούν είναι οι άντρες!», μια φορά της είπε.

               Η Μοναξιά ήταν ένα πλάσμα εξαιρετικά δεκτικό, ένα πνεύμα ευαισθησίας. Συχνά οι γυναίκες έχουν αυτό το πνεύμα δεκτικότητας, που, καθώς δεν προκαλεί τίποτε, προεκτείνεται χωρίς κανείς να το πάρει είδηση. Αρχικά, η Μοναξιά εμφανίστηκε κλαμένη και πληγωμένη μπροστά στον πατέρα της, τη Σφίγγα, ζητώντας δικαιοσύνη. Αλλά ο άκαμπτος βαρώνος της απαντούσε ξερά: «Λοιπόν, καλά, άσε με ήσυχο! Ένα φιλί να σας δώσω και προσοχή μην επαναληφθεί!». Έτσι πίστευε πως το κανόνιζε, πετώντας από πάνω του την ενόχληση. Κι αυτό πήρε τέλος, επειδή η Μοναξιά δεν παραπονέθηκε ξανά στον πατέρα της για τις κτηνωδίες του αδελφού της, και υπέμεινε τα πάντα σιωπηλή, αφήνοντάς τον, εκείνον, στην ησυχία του και αποφεύγοντας τα εξευτελιστικά αδελφικά φιλιά.

               Πύκνωνε κι ολοένα σκοτείνιαζε η σταχτόχρωμη θλίψη στο σπιτικό τους. Ξεκουραζόταν μόνο στο κολέγιο, όπου ο πατέρας της την έγραψε με ημιδιατροφή, για να την έχει λιγότερο καιρό πάνω απ’ το κεφάλι του. Εκεί, στο κολέγιο, έμαθε πως όλες οι συμφοιτήτριές της είχαν ή έπρεπε να είχαν μητέρα. Και μια μέρα, την ώρα του φαγητού, τόλμησε να ενοχλήσει τον πατέρα της ρωτώντας τον: «Πες, μπαμπά, εγώ έχω μητέρα;». «Μα τι ερώτηση, - απάντησε ο άντρας-, όλοι έχουμε μητέρα. Γιατί ρωτάς;». «Και πού είναι η μητέρα μου, μπαμπά;», «πέθανε με το που γεννήθηκες», «α, τι κρίμα!», λύγισε η Μοναξιά. Και τότε ο πατέρας για μια στιγμή έσπασε την άξεστη φειδώ του στα λόγια, της είπε πως τη μητέρα της, την έλεγαν Προστασία και της έδειξε ένα πορτρέτο της μακαρίτισσας. «Τι όμορφη που ήταν!», αναφώνησε η μικρή. Κι ο πατέρας πρόσθεσε: «Ναι, αλλά όχι τόσο όσο εσύ!». Σε αυτήν την φιλοφρόνηση, που του ξέφυγε, έπεφτε σε μία από τις κενοδοξίες του. Πίστευε πως η κόρη του όφειλε σε εκείνον ότι ήταν πιο όμορφη από τη μητέρα. « Κι εσύ, Πεδρίτο- είπε η Μοναξιά στον αδελφό της- συγκινημένη από εκείνο το φευγαλέο ξάναμμα του σπιτικού-, τη θυμάσαι;», «πώς να τη θυμάμαι άμα ήμουν τριών όταν πέθανε!», «Εντάξει, εγώ στη θέση σου θα τη θυμόμουν», απάντησε η μικρή. «Βέβαια, οι γυναίκες είστε εξυπνότερες!», αναφώνησε το πολλά υποσχόμενο αντράκι. «Όχι, αλλά ξέρουμε να θυμόμαστε πιο καλά». «Καλά, καλά, μη λες ανοησίες κι άσε με ήσυχο». Και εκεί έληξε η κουβέντα εκείνης της αξιομνημόνευτης νύχτας που η Μοναξιά έμαθε πως είχε μητέρα.

               Και τη σκεφτόταν τόσο που σχεδόν τη θυμήθηκε. Αποίκησε τη μοναξιά της με μητρικά οράματα.

               Περνούσαν τα χρόνια, όλα ίδια, σταχτόχρωμα και λυπημένα σε εκείνο το κάταχνο σπιτικό. Ο πατέρας δεν γερνούσε κι ούτε μπορούσε να γεράσει. Την ίδια ώρα, καθημερινά, έκανε τις ίδιες ασχολίες, με μία μηχανική κανονικότητα. Κι ο αδελφός άρχισε να το ρίχνει έξω, το χωριό μιλούσε για αυτόν. Ώσπου εξαφανίστηκε, η Μοναξιά δεν γνώριζε πού. Έμειναν πατέρας και κόρη μόνοι, μόνοι και χωρισμένοι. Ζώντας, δηλαδή, με το να τρώνε και να κοιμούνται κάτω από την ίδια στέγη.

               Τελικά ήρθε μια μέρα που άνοιξαν οι ουρανοί στη Μοναξιά. Ένας νεαρός ιππότης που ως εκείνη τη στιγμή την έτρωγε με τα μάτια κάθε που την έβλεπε στο δρόμο, της έκανε πρόταση να τον πιάσει δοκιμαστικά φίλο. Η φτωχή Μοναξιά είδε να της ανοίγει η ζωή, και, παρά τις κάποιες αμφιβολίες της, που μάταια ήθελε να αποβάλει από πάνω της, τον δέχτηκε. Κι ήταν σαν άνοιξη.

               Η Μοναξιά άρχισε να ζει, ξαναγεννιόταν. Ανακάλυψε νόημα σε πολλά που ως τότε δεν είχαν καμία σημασία για κείνη. Άρχισε να κατανοεί πολλά από αυτά που είχε ακούσει από δασκάλες και συμφοιτήτριες στο κολέγιο, πολλά από αυτά που είχε διαβάσει. Όλα έδειχναν να τραγουδούν μέσα της. Όμως συγχρόνως ανακάλυψε όλη τη φρίκη του σπιτικού τους, κι ότι αν δεν ήταν η εικόνα, πάντα παρούσα μπροστά της, του αγαπητικού της, θα είχε ριζώσει εκεί σε εκείνον τον άντρα από γρανίτη.

               Ήταν αληθινή αποκάλυψη εκείνος ο αρραβώνας για τη φτωχή Μοναξιά. Κι ο πατέρας έδειχνε να μην είχε μάθει τίποτα ή να μην ήθελε να μάθει. Από την πλευρά του δεν υπήρξε η ελάχιστη αναφορά. Αν βγαίνοντας από το σπίτι, διασταυρωνόταν με τον αγαπητικό της κόρης του που πλησίαζε στην προσευχή, τις ώρες της χορταστικής ομιλίας, έκανε σαν να μην ήξερε. Η φτωχή Μοναξιά πάνω από μία φορά επεδίωξε να κάνει μια νύξη στον πατέρα της, την ώρα του φαγητού στο τραπέζι. Αλλά οι λέξεις της σκάλωναν στο στόμα προτού βγουν. Και σώπαινε, έμενε σιωπηλή.

               Άρχισε η Μοναξιά να διαβάζει στα βιβλία ότι ο αρραβωνιαστικός της, την απατούσε. Άρχισε, χάρη σε αυτόν, να γνωρίζει τον κόσμο. Κι εκείνος ο νέος δεν περνούσε για άντρας. Ήταν τρυφερός, χαρωπός, ανοιχτός, είρων, μέχρι που και της πήγαινε κόντρα, μερικές φορές. Για τον πατέρα της δεν του μίλησε ποτέ.

               Επρόκειτο για τη μύηση στη ζωή και σε ένα ονειρεμένο σπιτικό. Η Μοναξιά άρχισε έμπρακτα να ονειρεύεται πώς θα ήταν ένα σπίτι, να αντιλαμβάνεται πώς ήταν τα αληθινά σπίτια των φιλενάδων της. Κι αυτή η γνώση, αυτό το συναίσθημα μάλλον, μεγάλωσε, μέσα της, τη φρίκη για τη φωλιά, στην οποία ζούσε.

               Και ξαφνικά, μια μέρα, όταν δεν το περίμενε, ήρθε η κατάρρευση. Ο αρραβωνιαστικός της που έλειπε για ένα μήνα, της έστειλε ένα εκτενές γράμμα φίσκα στις τρυφερότητες, λέγοντάς της επιτηδευμένα και στριφογυρίζοντας, μέσα από χίλια κανακεύματα, ότι η σχέση τους δεν μπορούσε να συνεχίσει. Κι έκλεινε με αυτήν την τρομερή φράση: «Ίσως έρθει μια μέρα που ένας άλλος σε κάνει πιο ευτυχισμένη απ’ όσο εγώ». Η Μοναξιά ένιωσε ένα σκοτεινό κρύο να της τυλίγει την ψυχή κι όλη την κτηνωδία, την ανείπωτη κτηνωδία του άντρα, δηλαδή, του βαρώνου, του αρσενικού. Αλλά υπέμεινε σιωπηλή με τα στεγνά μάτια της τον εξευτελισμό και τον πόνο της. Δεν ήθελε να φανεί αδύναμη μπροστά στον πατέρα της, μπροστά στη σφίγγα.

               Γιατί; Γιατί την παράτησε ο αρραβωνιαστικός της; Επειδή κουράστηκε; Γιατί; Επειδή μπορεί ένας άντρας να κουραστεί να αγαπά; Είναι δυνατόν να κουραστείς από την αγάπη; Όχι, είναι επειδή ποτέ δεν την αγάπησε. Κι αυτή, η φτωχή Μοναξιά, διψασμένη για αγάπη από τη γέννησή της, κατάλαβε πως δεν την αγάπησε ποτέ εκείνος ο άλλος άντρας. Και βυθίστηκε στον εαυτό της, βρίσκοντας καταφύγιο στη λατρεία της μητέρας της, στη λατρεία της Παρθένου. Και δεν έκλαψε, διότι ο πόνος της δεν ήταν από δάκρυα. Ήταν ένας πόνος ξερός και καυτός.

               Μία μέρα, την ώρα του φαγητού, ο πατήρ σφίγγα άνοιξε το στόμα για να πει: «Τι! Καθώς φαίνεται, τέλειωσε πια αυτό!». Κι η Μοναξιά ένιωσε να της περνούν στην καρδιά ένα παγερό σπαθί. Σηκώθηκε απ’ το τραπέζι, αποσύρθηκε στο δωμάτιό της κι αναφωνάζοντας «μητέρα μου» ξέσπασε σε σπασμωδικούς λυγμούς. Κι έκτοτε ο κόσμος, την βρίσκει στο κενό.

               Ώσπου πέρασαν δυο χρόνια κι ένα πρωί βρήκαν τον πατέρα, δον Πέδρο, νεκρό στο κρεβάτι του. Η καρδιά του είχε σταματήσει. Κι η κόρη του, μόνη πια στον κόσμο, δεν τον έκλαψε.

               Έμεινε μόνη η Μοναξιά, εντελώς μόνη. Και για να μεγαλώσει η μοναξιά της, πούλησε τέσσερα οικόπεδα που της άφησε ο πατέρας της, έκανε μια μικρούτσικη περιουσία και πήγε να ζήσει μακριά, πολύ μακριά, εκεί που κανείς δεν τη γνώριζε και δεν γνώριζε κανένα.

               Κι αυτή είναι εκείνη η Μοναξιά, σήμερα πια σχεδόν αρχαία, αυτή η απλή κι ευγενής μικρή γυναίκα που βλέπετε κάθε απόγευμα να λιάζεται στις όχθες του ποταμού, αυτή η μικρή μυστηριώδης γυναίκα που κανείς δεν ξέρει από πού ήρθε κι από πού είναι. Εκείνη είναι η φιλεύσπλαχνη μοναχή που σιωπηλά προσφέρει τη βοήθεια που ξέρει, στους πέρα τόπους, και μπορεί να σώζει ζωές. Εκείνη είναι η καλή μικρή γυναίκα, της οποίας, καμιά φορά, ξεφεύγει κάποιο από εκείνα τα πικρά λόγια, καταδότες της σκληροτράχηλης θλίψης.     

               Κανείς δεν ήξερε την ιστορία της κι έφτασαν να προπαγανδίζουν το μύθο μιας τρομερής τραγωδίας για κείνη. Όμως, καθώς βλέπετε, δεν υπάρχει στη ζωή της τραγωδία αναπαραστάσιμη αλλά στο μέγιστο αυτή η τραγωδία αποβαίνει χυδαία, μη αναπαραστάσιμη, νοερή, ενώ καταστρέφει τόσες ανθρώπινες ζωές: η τραγωδία της μοναξιάς.

               Μόνο έχει μείνει στην ιστορία, δεν πάνε πολλά χρόνια, ότι ένας γερασμένος άντρας, πρώιμα εξασθενημένος, αναζητούσε τη Μοναξιά, κυρτός λες κι από το βάρος των ελαττωμάτων, και σύντομα ξεψύχησε στο σπίτι της μικρής γυναίκας. «Ήταν ο αδελφός μου!». Ήταν το μόνο που την άκουσαν να λέει.

               Και τώρα καταλαβαίνετε τι είναι η μοναξιά στην ψυχή της γυναίκας και της γυναίκας που διψά για στοργή και πεινά για σπιτικό; Ο άντρας στις κοινωνίες μας έχει χωράφια για να ξεκουράσει τη μοναξιά του. Αλλά μια γυναίκα που δεν επιθυμεί να κλειστεί σε μοναστήρι, τι πρέπει να κάνει μόνη μεταξύ μας;

               Εκείνη η φτωχή μικρή γυναίκα που βλέπετε να περιπλανιέται στις όχθες του ποταμού, άσκοπα κι ελεύθερα, έχει νιώσει όλη την τεράστια κτηνωδία του ζωώδους εγωισμού του άντρα. Τι σκέφτεται; Για ποιο λόγο ζει; Ποια μακρινή ελπίδα την κρατά στη ζωή;

               Έχω υφάνει σχέση, δε λέω φιλία, με τη Μοναξιά κι έχω πασχίσει να της εκμαιεύσω το απόλυτο συναίσθημα ζωής και πεπρωμένου, αυτό που κάποιος θα αποκαλούσε φιλοσοφία της. Μέχρι σήμερα έχω καταφέρει λίγα ή τίποτα, αλλά ελπίζω να το πετύχω. Αυτό που έχω καταφέρει είναι να γνωρίσω την ιστορία της, αυτή που μόλις σας διηγήθηκα. Πέραν αυτού δεν έχω διαβάσει παρά στοχασμούς που βρίθουν από καλή λογική μεν, από ψυχρή καλή λογική πλησίον του ποταπού δε. 

Είναι γυναίκα απίστευτου βιβλιοπολιτισμού, καθώς έχει διαβάσει πολύ και είναι οξυδερκής. Αλλά κυρίως είναι εξαιρετικά ευαίσθητη στις χοντράδες και τις κτηνωδίες κάθε τάξης. Έτσι ζει, μοναχή και σε απόσταση, για να μην υποφέρει τις σπρωξιές της ανθρώπινης κτηνωδίας.   

               Για μας, τους άντρες, έχει μία ασυνήθιστη ιδέα. Όταν της έφερα τη συζήτηση στους άντρες, περιορίστηκε να πει: «οι καημενούληδες!». Φαίνεται πως μας συμπονεί όπως θα έκανε κάποιος με ένα καβούρι. Μου υποσχέθηκε μια φορά να μου μιλήσει για τους άντρες και το μεγάλο, το μέγιστο, το ανώτατο πρόβλημα της σχέσης μεταξύ άντρα και γυναίκας. «Όχι της σεξουαλικής σχέσης-μου είπε-, ναι;, να με καταλάβετε καλά, αλλά της γενικής σχέσης ανάμεσα στον άντρα και στη γυναίκα, εξίσου είτε είναι μητέρα και γιος, κόρη και πατέρας, αδελφή κι αδελφός, φίλη και φίλος, αναφορικά σαν να ήταν σύζυγος και γυναίκα, αρραβωνιαστικός κι αρραβωνιαστικιά ή εραστές. Το σπουδαίο, το κεφαλαιώδες, είναι η γενική σχέση, πώς ένας άντρας πρέπει να νιώθει μία γυναίκα, είτε μητέρα του, κόρη, αδελφή ή αγαπημένη του, και πώς μια γυναίκα πρέπει να νιώθει έναν άντρα, είτε πατέρα της, γιο, σύζυγο ή εραστή της.». Και περιμένω τη μέρα που η Μοναξιά θα μου μιλήσει για αυτό.          

               Μια φορά μιλήσαμε για την αφθονία ερωτικών βιβλίων με τα οποία τώρα μας έχουν πλημμυρίσει, διότι με την καλή Μοναξιά μπορούμε να μιλάμε για όλα προσέχοντας μην την πληγώσουμε. Όταν της άνοιξα αυτή τη συζήτηση, με κοίταξε ανακριτικά με τα μεγάλα καθαρά μάτια της, μάτια αιώνια παιδικά, και με ένα αχνό χαμόγελο στο στόμα, με ρώτησε: «πείτε, θα φάτε; Δεν είναι έτσι;», «εννοείται θα φάω!», απάντησα έκπληκτος από την ερώτηση. «Τότε, καλά, αν εσάς, που τρώτε, θα σας εξέπληττε να διαβάζετε ένα βιβλίο μαγειρικής, κι αν εγώ μπορούσα να διατάξω, θα σας έστελνα στην κουζίνα να πλύνετε τις κατσαρόλες». Και δεν είπε παραπάνω.     

                 

Μετάφραση Αντιγόνη Κατσαδήμα

Traducción Antígona Katsadima

 

Miguel de Unamuno, El espejo de la muerte, biblioteca Unamuno, Alianza Editorial, Madrid 2009, p. 86-95.
 

11.9.14

José Angel Valente en griego (2)


 José Angel Valente, Antología Poética, Alianza editorial, Madrid 2014, p. 90-91

 

Tierra de nadie

 

La ciudad se ponía

amarilla y cansada

como un buey triste.

                                     Entraba

la niebla lentamente

por los largos pasillos.

 

Pequeña ciudad sórdida, perdida,

municipal, oscura.

                                   No sabíamos

a qué carta poner

la vida

para no volver siempre

sin nada entre las manos

como buceadores del vacío.

 

Palabras incompletas o imposibles

Signos.

              Adolescentes en el orden

reverencial de las familias.

 

Y los muertos solemnes.

                                             Lunes,

domingo, lunes.

                              Ríos

de soledad.

                      Pasaban largos trenes

sin destino.

                      Y bajaba la niebla

lamiendo los desmontes

y oscureciendo el frío.

Por los largos pasillos me perdiera

del recinto infantil ahora desnudo,

cercenado, tapiado por la ausencia.  

 

Χώρα κανενός 

 
Η πόλη

κιτρίνιζε και πτοούταν

σαν ένα λυπημένο βόδι.

                                            Ερχόταν

η ομίχλη βραδύνους

απ’ τις απέραντες στοές.

 

Μικρή πόλη, μίζερη, χαμένη,

του δήμου, σκοτεινή.

                                        Δεν ξέραμε

σε ποιο γράμμα να βάλουμε

τη ζωή

για να μη γυρίζουμε πάντα

με άδεια χέρια

σαν να ψηλαφούμε το κενό.

 

Λέξεις ατελείς ή αδύνατα

σημεία.

               Έφηβοι στη σεβάσμια

τάξη των οικογενειών.

 

Και οι νεκροί μεγαλειώδεις.

                                                    Δευτέρα,

κυριακή, δευτέρα.

                                   Ποτάμια

μοναξιάς.

                   Περνούσαν σειρές τρένα

χωρίς προορισμό.

                                 Κι έπεφτε η ομίχλη  

γλείφοντας τις αποψιλώσεις

κι ενώ σουρούπωνε το κρύο.

Στις απέραντες στοές θα χανόμουν

απ’ τον παιδικό περίβολο πλέον γυμνός,

ξεκομμένος, κατάμεστος της απουσίας.

 

Traducción Antígona Katsadima

  

9.9.14

José Angel Valente en griego



José Angel Valente, Antología Poética, Alianza editorial, Madrid 2014, p. 66

Entrada al sentido
La soledad.
El miedo.
Hay un lugar
vacío, hay una estancia
que no tiene salida.
Hay una espera
ciega entre dos latidos,
entre dos oleadas
de vida hay una espera
en que todos los puentes
pueden haber volado.
Entre el ojo y la forma
hay un abismo
en el que puede hundirse la mirada.
Entre la voluntad y el acto caben
océanos de sueño.
Entre mi ser y mi destino, un muro:
la imposibilidad feroz de lo posible.

Y en tanta soledad, un brazo armado
que amaga un golpe y no lo inflige nunca.
En un lugar, en una estancia-¿dónde?,
¿sitiados por quién?

El alma pende de sí misma sólo,
del miedo, del peligro, del presagio.

Είσοδος στο λογικό  

Η μοναξιά.
Ο φόβος.
Υπάρχει ένας τόπος
κενός, υπάρχει μια διαμονή
που δεν έχει έξοδο.
Υπάρχει μία αναμονή
τυφλή μεταξύ δύο παλμών,
μεταξύ δυο πελώριων κυμάτων
ζωής υπάρχει μία αναμονή
όπου όλα τα γιοφύρια
μπορούν να κάνουν φτερά.
Μεταξύ ματιού και φόρμας
υπάρχει μια άβυσσος
όπου μπορεί να βυθιστεί η ματιά.
Μεταξύ βούλησης και πράξης
στον ωκεανό το όνειρο αρμενίζει.
Μεταξύ του είναι και του γραπτού μου, ένα τείχος:
η άγρια αδυνατότητα του δυνατού.

Και σε τόση μοναξιά, ένα οπλισμένο μπράτσο     
που απειλεί ένα χτύπημα και ποτέ δεν το καταρρίπτει.
Σε έναν τόπο, σε μια διαμονή- πού;
πολιορκημένοι από ποιον;

Η ψυχή κρέμεται από τον εαυτό της μόνο,
από τον φόβο, τον κίνδυνο, τον οιωνό.



 traducción Antígona Katsadima